Maturka 2007

Wesoły_Inkwizytor

Nie był bym sobą jak bym nie zapytał.

Jak tam wasze przygotowania ?

Powiedzcie jakie tematy macie na ustnego polaka ?

Annunn

Inspiracje gotykiem w literaturze i sztuce. Wpływ tych powinowactw na kulturę.

Przygotowania: (...)

w sensie ja zdam w przyszlym roku ;]

Gotrek

Ja mam fatum czy wolna wola na podst wybranych postaci literackich :p. Ogółem tylko ostatnie szlify i mam gotową ustnie i do tego tylko plan i cacy Very Happy

Wesoły_Inkwizytor

Wkleję wam mój plan Very Happy

, co prawda było to w 2006 ale zasady są te same. Może w czymś pomoże ( wzór układania, zawartośc etc. )

Temat : Powieść fantazy – masowa rozrywka czy powrót do etosu rycerskiego ?
Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów literackich.

I ). Literatura podmiotu :
Keyes, J. Gregory – „Czarny bóg” Warszawa 2002,Homer – „Iliada”, „Pieśń o Rolandzie”, H. Sienkiewicz – „Ogniem i mieczem” Warszawa 1991, J.R.R Tolkien - „Władca pierścieni” tomy I - III Poznań 1997,
II ).Literatura przedmiotu :
A.Sapkowski – „Kompendium wiedzy o literaturze fantasy” Warszawa 2001, M. Ossowska – „Etos rycerski i jego odmiany”,H. Carpenter – „JRRTolkien: Wizjoner i marzyciel” tłum. Agnieszka Sylwanowicz, Warszawa 2001,J. Pearce – „Tolkien. Człowiek i mit” tłum. Joanna Kokot, Poznań 2001,T.A. Shippey – „Droga do śródziemia” tłum. J. Kokot Poznań 2001, M. Oramus – „ Potter na prezydenta”

III ). RAMOWY PLAN PREZENTACJI
1)Wstęp :
a).Pojęcie powieści fantasy – jej cechy
b) Relacje zachodzące pomiędzy literaturą fantasy a kulturą masową
Teza :
Trudno dać jednoznaczną odpowiedź na pytanie zawarte w temacie mojej prezentacji. Sądzę jednak że powieść fantasy stanowi przede wszystkim powrót do etosu rycerskiego, chociaż posiada cechy typowe dla masowej rozrywki. Przekonuje mnie o tym specyficzna kreacja bohaterów stylizowanych na dawnych rycerzy, przestrzegających zasad kodeksu rycerskiego oraz sposób ich prezentacji. Literatura fantasy jest nie tylko chętnie czytania przez odbiorców ale także sięgają po nią reżyserzy a ekranizacje najbardziej znanych utworów J.R.R Tolkiena przyciągają do kin tysiące widzów.
2) Rozwinięcie :
a) Kreacja dawnych wojowników – podobieństwa pomiędzy dawnymi rycerzami a wojownikami z literatury fantasy
· wzorzec antycznego wojownika ( na podstawie „Iliady” Homera ) i postaci z powieści K.J. Gregorego pt. „Czarny bóg” - Achilles – Ghe
· wizerunek idealnego rycerza średniowiecznego ( w „Pieśni o Rolandzie” ) i kontynuacja tego wzoru postępowania we „Władcy pierścieni” J.R.R. Tolkiena - Roland – Aragorn
· podobieństwa pomiędzy rycerzami XVII w ( Ogniem i mieczem H. Sienkiewicza ) i bohaterami „Władcy pierścieni” J.R.R. Tolkiena - Longinus Podbipięta – Gandalf, Aragorn, Gimli, Król Theoden
b) Związek powieści fantasy z kulturą masową
· częste mieszanie się symboli, mitów i baśni z obrazami realnego życia
· walka inwencji twórczej ze standardem
· propagowanie treści za pomocą środków przekazu masowego (telewizja,radio,kino,książki )
· komercyjność
c) Wyznaczniki kultury masowej obecne w powieściach J.R.R. Tolkiena i K.J. Gregorego
· komiczne sceny
· zaskakujące sytuacje
· wciągające intrygująca akcja
d) Ocena najbardziej popularnych ekranizacji Tolkiena
3) Wnioski :
a ) współczesny czytelnik poszukuje w lit. fantasy wartości charakterystycznych dla średniowiecznego rycerza takich jak : honor, odwaga, wierność ideałom, poświęcenie
b,c )Przykłady wskazujące na to że lit. fantasy jest masowa rozrywką
· czytelnik odnajduje w niej wartości zanikające we współczesnym świecie
· chęć ucieczki od cywilizacji w świat mitów, baśni i legend
· niechęć do naukowego postrzegania świata
· pragnienie łatwego pokonywania trudności
· moda na tę literaturę zwłaszcza wśród młodych czytelników
· szybkie osiągnięcie celu

Annunn

wow

całkiem niezłe

Wesoły_Inkwizytor

Jaką macie literaturę dobraną ?

Tak BTW to ostateczny plan oddawania konspektów był w środę ( tak wynika z rozpiski )

Dominiczka

Tak btw to sluchajcie skrzyknijcie sie kiedy konczycie te matury bo termin wiecie czego trzeba ustalic . Dante, Gotrek do Was mowie...

Annunn

Inspiracje gotykiem w literaturze i sztuce.
Omów znaczenie tych powinowactw dla kultury.

Bibliografia
Literatura podmiotu:
Architektura:
1. Charles Barry, Parlament angielski, [on-line], [dostęp 02.04.2007],
[link widoczny dla zalogowanych]
Literatura:
1. Emily Bronte, Wichrowe wzgórza, tłum. Janina Sujkowska, Świat Książki, Warszawa 2003, ISBN 83-7311-946-9.
2. Umberto Eco, Imię róży, tłum. Adam Szymanowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1993, ISBN 83-06-01562-2.
3. Matthew Gregory Lewis, Mnich, tłum. Zofia Sinko, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 1964.
4. Adam Zagajewski, Gotyk, [w:] Elżbieta Brandenburska, Barbara Wnuk-Gełczewska, Wśród znaków kultury, „Współczesność”, Mac Edukacja, Kielce 2005, ISBN 83-7315-459-0, str. 252-254.
Obrazy:
1. Caspar David Friedrich, Opactwo w dębowym lesie, [on-line],
[dostęp 02.04.2007], [link widoczny dla zalogowanych]
2. Claude Monet, cykl Katedra w Rouen, [on-line], [dostęp 02.04.2007],
[link widoczny dla zalogowanych]

Literatura przedmiotu:
1. Andrzej Brzozowski, Samotnie wśród mroków, , [w:] Mówią wieki, listopad 2005, numer 11/05 (551), str. 52-53.
2. Anna Grodecka, Lektury stulecia, Agencja Wydawnicza POLONIA PRESS, Warszawa, ISBN 83-86725-14-1, str. 409-418.
3. Historia sztuki świata, tom III, pod. red. Bożeny Zasiecznej, MUZA SA i Świat Książki, Warszawa 2000, ISBN 83-7200-422-6, str. 2-8, 14-68.
4. Historia sztuki świata, tom VI, pod. red. Bożeny Zasiecznej, MUZA SA i Świat Książki, Warszawa 2000, ISBN 83-7200-674-1, str. 53-55, 215-217, 318-321.
5. Jarosław Krawczyk, Strawberry Hill forever, [w:] Mówią wieki, listopad 2005, numer 11/05 (551), str. 38-45.
6. Literatura i sztuka: Wiek XX, pod. red. Macieja Krzywdy – Pogorzelskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 83-01-13985-4, str. 118-119.
7. Mirosław Pęczak, Mroczna nisza w kulturze, [w:] Mówią wieki, listopad 2005, numer 11/05 (551), str. 46-50.
8. Zofia Sinko, Wstęp, [w:] Matthew Gregory Lewis, Mnich, tłum. Zofia Sinko, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 1964.
9. www.castleparty.com, [on-line], [dostęp 01.04.2007].

Wesoły_Inkwizytor

Na planie właściwym powinno chyba być jeszcze rozwinięcie i teza ( mi tak mówili ) ?

Bibliografia sama w sobie jest świetna. Dobrze dobrana i skomponowana.

Chociaż ... Cool

Strasznie dużo tych pozycji ( powieści, artykuły, rozprawy naukowe, etc. ) dasz rady się w tym zamknąć przez 15 min ?

A tak wyglądała moja praca której uczyłem się na pamięć Very Happy

Niezwykle trudno jest zdefiniować literaturę fantasy. Pojęciem tym określa się bowiem bardzo różne zjawiska. Wedle żartobliwej formuły polskiego mistrza tego gatunku Andrzeja Sapkowskiego „Fantasy jest to, to co opatrzono etykietką z napisem fantasy. Jeśli na grzbiecie książki, u samej góry, tuż pod logo domu wydawniczego, figuruje małymi literkami fantasy to ta książka należy do tego gatunku”. Mimo to spróbuję uchwycić kilka cech charakterystycznych dla tego nurtu w literaturze XX i (chyba) XXI w.
Literatura fantasy przede wszystkim:
- zrywa z realistycznym przedstawieniem świata,
- posiłkuje się swobodnie komponowanymi i przekształconymi motywami mitów i baśni,
- cechuje się skłonnościami do dziwności i groteski,
- wykorzystuje elementy magii i myślenia magicznego oraz często tworzy światy alternatywne ( umieszczone w odmiennej od ziemskiej przestrzeni i w innym czasie ), o własnej historii, religii, kulturze a nawet języku.
Powieść fantasy posiada wiele elementów typowych dla masowej rozrywki na przykład :
- komercyjność, która sprawia, że utwór dociera do najszerszej grupy odbiorców,
- łatwość odbioru, która stawia na tematy” lekkie, łatwe i przyjemne”
- rozprzestrzenianie treści za pomocą środków masowego przekazu takich jak : radio, telewizja, prasa film itp.
- przemieszanie się symboli mitów i baśniowość z obrazami realnego życia.
Podobnie jak kultura masowa, literatura fantasy spełnia również funkcję rozrywkową. Sprawia, że utwór, bawi odbiorcę, odrywając go od codzienności, zaskakuje i wciąga. Literatura fantasy podobnie jak masowa rozrywka musi zawierać pewien schemat znany już odbiorcy ale obudowany nową treści. Można w niej też dostrzec walkę inwencji twórczej ze standardem.
Trudno dać jednoznaczną odpowiedź na pytanie zawarte w temacie mojej prezentacji. Sądzę jednak że powieść fantasy stanowi przede wszystkim powrót do etosu rycerskiego, chociaż posiada cechy typowe dla masowej rozrywki. Przekonuje mnie o tym specyficzna kreacja bohaterów stylizowanych na dawnych rycerzy, przestrzegających zasad kodeksu rycerskiego oraz sposób ich prezentacji. Literatura fantasy jest nie tylko chętnie czytania przez odbiorców ale także sięgają po nią reżyserzy a ekranizacje najbardziej znanych utworów J.R.R Tolkiena przyciągają do kin tysiące widzów.
Swoją prezentację chciałbym rozpocząć od porównania wybranych wojowników z utworów klasycznych i literatury fantasy. Achilles z „Iliady” Homera to bohater o niezwykłym, niemal dziewczęcym wdzięku, ale odważnej, nieustraszonej duszy, ogromnej sile i żelaznym charakterze. Był prototypem greckiej koncepcji męskiej odwagi i urody, ideałem młodzieńca, który przedkłada krótkie, ale pełne chwały życie nad długą i gnuśną egzystencję. Jego postępowanie charakteryzują instynktowne odruchy, leżące u źródeł popędliwej, namiętnej, porywczej i dumnej natury. Cechą która wyróżniała homeryckiego herosa spośród rzeszy innych, równie dzielnych wojowników była niezwykła wręcz odporność na ciosy. Matka jego, Tetyda, zanurzyła go bowiem jako dziecko w wodach Styksu, dzięki czemu ciało jego, prócz pięty, za którą go trzymała, stało się odporne na urazy.
Postacią która bezpośrednio koresponduje ze sławnym Achillesem, jest Ghe główny bohater książki K.J.Gregorego pt.: „Czarny Bóg”. Ghe jest swoistym odbiciem wyżej wymienionego homeryckiego bohatera. Podobnie jak on uznawany jest za nieśmiertelnego ( moc dana mu przez boska rzekę ), gwałtownego, kierującego się emocjami, odważnego i doskonale władającego mieczem. Ghe jest równie porywczy jak Achilles a jego serce napełnia się gniewem tak samo łatwo jak się go pozbywa. „Czarny Bóg” na samym początku powieści przedstawiany jest jako zabójca i okrutnik. Później z biegiem czasu dokonuje się nim przemiana moralna - ze skrytobójcy przeobraża się w wielkodusznego wojownika, podobnie jak miało to miejsce z Achillesem, kiedy przybył do niego po zwłoki syna – Hektora sędziwy król Priam.
Teraz chciałbym przedstawić wizerunek idealnego średniowiecznego rycerza na przykładzie Rolanda i porównać go z Aragornem - bohaterem ”Władcy pierścieni”.
Roland - to piękny i dobrze zbudowany rycerz, odziany w zbroję płytową. W swej prawicy nosił potężny miecz - zwany Durendalem z relikwiami w rękojeści - zaś w lewej ręce trzymał tarczę. U pasa miał cudowny, zdobiony złotem i klejnotami, róg. Posiadał również rączego rumaka, Wejlantyfa. Swoim wyglądem w pełnym rynsztunku wzbudzał podziw i grozę.
Roland był mężczyzną obdarzonym przez Boga wielką siłą i bardzo dużą sprawnością fizyczną. Cechy te miały praktyczne zastosowanie w wirze walki. Charakteryzował się męstwem i nie odczuwał strachu przed śmiercią. Nie wahał się on w obronie honoru walczyć z dwudziestokrotnie większą armią Saracenów. Był on również mistrzem we władaniu bronią, co można zauważyć w wielu fragmentach utworu. Bardzo cenił sobie przyjaźń i miał wielki szacunek dla zmarłych. Po bitwie z Saracenami łkał nad ciałami poległych towarzyszy. Wśród innych cech szczególnie wyróżnia się jego pobożność, miłość do Boga oraz lojalność wobec władcy – Króla Karola. Postacią która posiada podobne cechy charakteru, jest Aragorn. Aragorn był wysokim mężczyzną. Jego twarz nosiła ślady długoletniej tułaczki i zmagań mimo to jego sylwetka zachowała młodzieńczą sprężystość. Był raczej smutnym i ponurym człowiekiem, ponieważ musiał znosić wiele trudów, jednak optymizm i nadzieja nigdy go nie opuszczały. Wśród ludzi, którzy go nie znali, wzbudzał niepokój i respekt Zahartowany w boju stał się wkrótce najbardziej wytrwałym i najmądrzejszym człowiekiem.. Był wspaniałym przyjacielem, zawsze gotowym do pomocy i poświęceń, a jednocześnie niebezpiecznym przeciwnikiem. Spośród jego licznych zalet najważniejsze to: mądrość, odwaga, męstwo, lojalność, wytrwałość i poświęcenie, czyli zalety które posiadał także Roland.
Chciałbym również dokonać porównania kreacji rycerzy XVII wiecznych stworzonych przez Henryka Sienkiewicza w powieści „Ogniem i mieczem” z bohaterami „Władcy pierścieni” J.R.R Tolkiena .
Szczególną uwagę pragnę zwrócić na postać Longinusa Podbipięty. Podbipięta to człowiek olbrzymiego wzrostu i niezwykłej siły. Jednocześnie to dobroduszny, naiwny, cnotliwy, spokojny, honorowy i wierzący w boski plan prostolinijny żołnierz. Będąc ostatnim z rodu, chce wypełnić śluby, że mieczem przodków zetnie trzy głowy wrogów jednocześnie i uczyni zadość tradycji swego rodu. Świadectwo swojej wiary Longin daje przez cały czas służby w oblężonym Zbarażu, a także w momencie swojej bohaterskiej, rycerskiej śmierci. Postać pana Longinusa Podbipięty herbu Zerwikaptur ma cechy charakterystyczne dla wielu postaci z „trylogii” Tolkiena. Jest to chyba najlepszy przykład synkretyzmu etosu rycerskiego z kodeksem etycznym bohaterów świata fantasy. Aby stworzyć postać, która odpowiadałaby w stu procentach „wielkiemu szlachcicowi”, należałoby połączyć kilka postaci tolkienowskich, między innymi : Gandalfa Białego, Aragorna, Gimliego i Króla Theodena. Każda z tych postaci ma poszczególne cechy charakteru Longinusa Podbipięty. Gandalf posiada stoicki spokój, który sprawia, że nawet w najcięższych chwilach służy radą i pomocą, Aragorn i Gimli są doskonałymi wojownikami, którzy niejednokrotnie wychodzą z opresji dzięki umiejętnościom szermierczymi i sile. Król Theoden z Rohanu posiada majestat, dumę, sprawiedliwość i honor, niczym sienkiewiczowski bohater.
Dotychczas starałem się uzasadnić, że powieść fantasy stanowi przede wszystkim powrót do etosu rycerskiego o czym świadczy zwłaszcza specyficzna kreacja bohaterów stylizowanych na dawnych rycerzy, przestrzegających zasad kodeksu rycerskiego. Teraz chciał bym udowodnić że literatura fantasy posiada również cechy typowe dla masowej rozrywki.
Częste mieszanie symboli, mitów i baśni z obrazami realnego życia można odnaleźć w każdej książce fantasy. Mity są symbolizowane przez potwory, ogromne i groźne smoki, wielkie węże i bazyliszki, lub przez piękne jednorożce, eteryczne driady i wodne nimfy. Obrazem realnego życia jest w tym przypadku człowiek i miejsce, w którym toczy się akcja. Ludzki umysł nie jest w stanie wykreować innego świata, który byłby całkowicie oderwany od ziemskich realiów. Tolkienowska wioska Hobbitów wzorowana jest na okolicach rodzinnej wioski autora, zaś walki armii dobra i zła przypominają realia frontowe I i II wojny światowej.
Walka inwencji twórczej ze standardem i schematem znanym odbiorcy będzie miała miejsce zawsze, jednak nie w literaturze fantasy. Tam ciągle dzieje się coś niezwykłego, coś, co przyciąga uwagę, jakieś szczegóły odmienne od znanego schematu. Bo któż widział kiedykolwiek mówiącego ludzkim głosem Lwa ( „Opowieści z Narni” C.S. Lewis ) albo Anioła zagłady, który potrafi kochać i żałować (M.L. Kossakowska „Siewca wiatru” ) ?
Tak samo ma się sprawa z komercyjnością literatury fantasy. O komercyjnym charakterze fantasy świadczy też występowanie motywu westernowego. Bohater literacki np. Gandalf stara się nie zważając na niebezpieczeństwa przywrócić sprawiedliwość i ład moralny. Utwory te są najczęściej ekranizowanymi dziełami literackimi na świecie. Powieść fantasy dociera do odbiorcy nie tylko w formie książek, ale także w postaci filmów, słuchowisk radiowych, czy nawet bajek dla dzieci. Wszystko to sprawia, że literatura fantasy zyskuje sobie miano masowej rozrywki, a zdarzenia, które mają, miejsce, niejednokrotnie są komiczne, zaskakujące, pełne wartkiej akcji i niespodziewanych zdarzeń, np.: rozmowy głównych bohaterów „Władcy pierścieni” podczas obrony oblężonej twierdzy Helm’s Deep i dowcip sytuacyjny Gimliego (np.: próba jazdy konnej genialnie pokazana w filmie P. Jacksona ).
O tym, że literatura fantasy zyskuje sobie coraz większą popularność czytelników, decydują jej walory wewnętrzne i moda.
Mówi się że Tolkien stworzył literaturę „magii i miecza”. W jego powieściach obowiązuje bowiem schemat, który bezpośrednio nawiązuje do etosu rycerskiego. W przypadku „Władcy pierścieni” to „Drużyna pierścienia” w której skład wchodzą Ludzie – Aragorn syn Arathorna dziedzic Isildura i tronu królestwa Gondoru i Boromir syn Denethora II namiestnika Gondoru, czarodziej Gandalf Biały, hobbity – Meriadok Brandybuck, Peregrin Tuk, Samwise Gamgee i Frodo Baggnis, elf Legolas z leśnego królestwa i krasnolud Gimli syn Hundina, toczy walkę z przeważającymi siłami zła którymi dowodzą Lord zła Sauron i czarodziej Saruman. Ich walka wydaje się być z pozoru bezsensowna i daremna. To jednak, powoduje że słabsi od początku zyskują uznanie odbiorcy który staje po ich stronie. Podobnie jak dawni bohaterowie ( Achilles i Roland ) wojownicy z powieści fantasy odbywają wyprawy po świecie (np.: „Drużyna pierścienia”) , mają zbliżony system wartości, potrafią świetnie władać bronią i bić się zaciekle z wrogiem. Ludzie żyjący w XXI w. odczówają brak wyraźnie określonych zasad moralnych które były cenione przez rycerzy, takich jak : honor, odwaga, waleczność, dobro czy miłość.
Wielki atutem literatury fantasy jest magia. W powieści Tolkiena magię symbolizuje pierścień o który toczy się zacięty bój. Zdążają się sytuacje bardzo zaskakujące, a słabe pozornie niziołki potrafią zdobyć się na heroiczne czyny i wygrać walkę z goliatem.
Chciałbym też zwrócić uwagę na czynniki zewnętrzne, które zwiększają popularność literatury fantasy. Z pewnością jest to moda, niechęć współczesnej młodzieży do racjonalności, do naukowego traktowania świata i kult łatwizny. Zwłaszcza młodzi ludzie pragnąc oderwać się od stechnicyzowanej rzeczywistości sięgają po książki fantasy i zagłębiają się w świat pełen fantazji i magii.
Według mnie powieść fantyasy stanowi powrót do etosu rycerskiego , ale posiada również cechy typowe dla masowej rozrywki. Współczesny czytelnik wciąż poszukuje w literaturze fantasy wartości charakterystycznych dla etosu rycerskiego, takich jak : honor, odwaga, waleczność i wierność ideałom. Bohaterowie fantasy idolami dla współczesnych odbiorców.
Wiele cech literatury fantasy wskazuje na to że można ją zaliczyć do masowej rozrywki. Najważniejsze z nich to że :
- współczesny czytelnik odnajduje w niej wartości istniejące w dzisiejszym świecie, których źródłem jest etos rycerski .
- młodzi ludzie chcieliby uciec w świat mitów, baśni i legend
- młodzież odczuwa niechęć do naukowego postrzegania świata
- młode pokolenie pragnie szybko pokonać tródności i dotrzeć do celu tak jak bohaterowie Tolkiena.
Ostatnim argumentem świadczącym o przynależności literatury fantasy do masowej rozrywki można uznać słowa Marka Oramusa „(...) Drzwi do fantasy pozostają wiecznie otwarte. Każdy może tu wejść, a proste reguły i olbrzymie skonwencjalizownie powodują, że zaraz poczujesz się w tym świecie jak u siebie. Nie ma tu strzeżonych bram ani egzaminów, bilety do świata fantasy są tanie.”

Gotrek

Hmmmmm ja mam ostatnią 25 czy tam 26 maja. Inkwizytor wiesz ja wcale niczego nie będe się uczył na pamięć :p. W sumie to samą prezentację mam prawie gotową :p

Wesoły_Inkwizytor

Ale widzisz Gotrek, ja chciałem mieć 100% Very Happy

bo to fajnie na maturalnym świstku wyglada.

Gotrek

Jasne kto powiedział że ja nie będę miał Smile

Wesoły_Inkwizytor

Ja tylko trzymam kciuki Razz

Annunn

co do ustniej, to za tydzien niby jest, a mam dopiero polowe pracy Very Happy

i im wiecej pisze, tym bardziej jestem przekonana ze sie nie zmieszzce Very Happy

czy ktos sie poza mna jeszcze uczy? Razz

Gotrek

ustna za tydz? za tydz masz pisemną Smile

. Ja mam ustną 24 maja :p